18-12-2024

Ontwerpend onderzoek Nederland Veganland? in Jaarboek Landschapsarchitectuur en stedenbouw in Nederland 2024

In een tijd waarin politiek Den Haag de nadruk legt op snel en veel bouwen, pleit de selectiecommissie van het Jaarboek Landschapsarchitectuur en stedenbouw 2024 (‘curatoren’ is de term die ze zelf liever gebruiken) dit jaar vooral voor visie. “Ontwerpers moeten in staat zijn om langjarig aan projecten te werken. Het belang van goede openbare ruimte mag niet onderschat worden.” En “het is bovendien tijd dat we gebruik maken van de vernieuwende inzichten die ontwerpend onderzoek ons biedt. Alleen dan krijgen we transities echt voor elkaar.” De commissie ervaart dat ontwerpend onderzoek lastig te beoordelen is. Vooral omdat het vaak om complexe vraagstukken gaat. Hoe radicaler het uitgangspunt, hoe scherper de boodschap, vindt de commissie.

Veel waardering was er dan ook voor ons ontwerpend onderzoek Nederland Veganland? De selectiecommissie noemt het slim dat gekozen is voor een radicale denkoefening (‘stel iedereen in Nederland eet plantaardig en de invoer van veevoer stopt, wat zou dat dan betekenen voor het landgebruik en de ruimtelijke inrichting’) en niet voor de uitwerking van mogelijke scenario’s of middenwegen. “Zo’n extreem uitgangspunt legt duidelijk de invloeden bloot van de eet- en productiekeuzes op ruimtelijke vraagstukken.“ De commissie vindt het belangrijk dat ontwerpers zich vaker met dit soort maatschappelijk vraagstukken bezighouden, juist omdat zij in staat zijn de consequenties ruimtelijk in beeld te brengen.

Strootman Landschapsarchitecten voerde het ontwerpend onderzoek Nederland Veganland? uit met het Centrum voor Milieuwetenschappen, Leiden. Het was een van de drie onderzoeken die door De Van Eesteren-Fluck en Van Lohuizen Stichting werden geselecteerd vanuit de open oproep 'Ontwerpen aan een klimaatrechtvaardige wereld’.