Het Hembrugterrein is een voor Nederland bijzondere locatie van 42,5 hectare in Zaandam aan het Noordzeekanaal en de Zaan. Het terrein staat aan de vooravond van een grote ontwikkeling. De opgave is om het Hembrugterrein verder te ontwikkelen tot een gemengd gebied voor wonen, bedrijvigheid, kunst en cultuur, natuur en evenementen. De ontwikkelcombinatie ABC Planontwikkeling, LIFE Europe en Ten Brinke (samen Hembrug Zaandam B.V.), eigenaar/ontwikkelaar van het Hembrugterrein, werkt samen met de gemeente Zaanstad aan de herontwikkeling van het Hembrugterrein. Na het Masterplan Hembrug, vastgesteld door de gemeenteraad op 22 april 2021, is op 8 maart jl. het Stedenbouwkundig plan voor het noordelijk deel vastgesteld door het College van B&W van de gemeente Zaanstad.

'Alle planvorming is erop gericht om het huidige karakter van Hembrug te behouden en verder te versterken'

Eerder werd al de door ons ontwikkelde Visie Hembrugbos in procedure gebracht en de komende tijd volgen ook: het Ontwerp bestemmingsplan noordelijk deel; het Mobiliteitsplan Hembrug en het Beeldkwaliteitsplan Hembrug. In al deze plannen komen verschillende thema’s aan bod die voor een deel ook overkoepelend zijn. Dit betreft bijvoorbeeld de cultuurhistorie, het woonprogramma, de openbare ruimte, het landschap (bomen en bos) en duurzaamheid.

Behoud van karakter
Alle planvorming is erop gericht om het huidige karakter van Hembrug te behouden en verder te versterken. Bijvoorbeeld door een mix van grotere en kleinere gebouwen in de nieuwbouw, afwisselende dakvormen en een versterking van het bos in het noordelijk deel. Ook bij het ontwerp van de openbare ruimte wordt goed gekeken naar de huidige sfeer, invulling en gebruik.

Merendeel van de woningbouw in het noordelijk deel
Bezwaren van bedrijven uit het havengebied maakten dat er opnieuw naar de programmering van het Hembrugterrein is gekeken. Het antwoord op deze bezwaren is gevonden in het verschuiven van de woningbouw ten opzichte van de eerdere planvorming.
Dat betekent dat het merendeel van de woningen wordt gebouwd in het noordelijk deel van Hembrug.

1.400 bomen erbij
Het thema duurzaamheid is verweven in het hele Stedenbouwkundig plan. Dit wordt zichtbaar in allerlei kenmerken van het plan zoals het ‘boomvriendelijk’ positioneren van de nieuwbouw, het ontwerpen van groene pleinen, het beperken van autoverkeer, het versterken van de groenstructuur, het maken van natuurlijke oevers en het opvangen van (overtollig) water. In het noordelijk deel worden in totaal ca. 1.400 bomen toegevoegd. Per saldo veel meer dan er voor de inpassing van de nieuwbouw in het noordelijk deel moet worden gekapt.

Integrale aanpak en participatie
De gebiedsontwikkeling van Hembrug wordt integraal aangepakt. Er wordt naast elkaar gewerkt aan de verschillende plannen op basis van intensieve participatie. Door middel van deze participatie wordt zo goed en vroeg mogelijk rekening gehouden met ieders belang. Zo is bijvoorbeeld een gebouw in het ontwerp van het noordelijk deel naar aanleiding van de participatie twee verdiepingen lager geworden. De opbrengst van de participatie, en wat er vervolgens mee is gedaan in de verschillende plannen, is te vinden in het participatierapport.

En hierna
In de vervolgfase worden ontwerpen voor de nieuwbouw in het noordelijk deel en een stedenbouwkundig plan voor het zuidelijk deel gemaakt. Ook hierbij wordt zo goed mogelijk rekening gehouden met ieders belang en het gesprek hierover gecontinueerd met de bewoners en ondernemers op en rondom het Hembrugterrein waaronder Taets, de havenbedrijven en Port of Amsterdam. Daarnaast starten de betrokken partijen met het opstellen van een masterplan voor de openbare ruimte en de uitvoering van verschillende projecten op het gebied van mobiliteit. Zo wordt bijvoorbeeld de waterverbinding met Amsterdam verbeterd en deelmobiliteit aangeboden op het Hembrugterrein. Ook wordt een aantal bestaande gebouwen op Hembrug gereed gemaakt voor bijvoorbeeld een kunstprogrammering en co-working. De site www.hembrugontwikkelt.nl informeert over planning en inspraak.

Team
De ontwikkelcombinatie ABC Planontwikkeling, LIFE Europe en Ten Brinke (samen Hembrug Zaandam B.V.) werkt intensief samen met de gemeente Zaanstad om deze unieke gebiedsontwikkeling te realiseren. BURA urbanism, Strootman Landschapsarchitecten en Did Vastgoedontwikkeling hebben, in samenwerking met bureaus Kickstad en de Firma Stek, in opdracht van Hembrug Zaandam B.V. gewerkt aan het Stedenbouwkundig plan.