Masterplan landgoed Eyckenlust, Beek en Donk

Duurzaam en uitvoeringsgericht

In de bijna vier eeuwen dat Eyckenlust - een particulier landgoed met kasteel in Beek en Donk, gemeente Laarbeek (NBr) - bestaat is er veel veranderd, maar één constante bleef overeind: de betekenis van de omgeving voor het landgoed en omgekeerd waar het gaat om natuur en water, wonen en beleven, cultuurhistorie en maatschappelijke betrokkenheid. Een betekenis, die in het masterplan dat Strootman Landschapsarchitecten met Floris Alkemade ontwikkelde voor het toekomstbestendig maken van het landgoed, op een nieuwe manier invulling en vorm heeft gekregen.

Locatie

Beek en Donk

Opdrachtgever

Familie de Jong van Beek en Donk, gemeente Laarbeek en waterschap Aa en Maas

Partners

Floris Alkemade

Oppervlakte

75 ha.

Ontwerpjaar

2023-2024

Uitvoering

2025 -

Het masterplan geeft antwoord op de vraag hoe het landgoed in kwaliteit kan toenemen en nog meer betekenis krijgt voor de samenleving. Het masterplan is uitvoeringsgericht en levert een bijdrage aan maatschappelijke opgaven als klimaatadaptatie, het vergroten van biodiversiteit, de landbouwtransitie en de woningbouwopgave. In het snel verstedelijkende Brabant groeien dorpen – wanneer niet wordt ingegrepen - aan elkaar: een ontwikkeling waar het masterplan oog voor heeft. Daarnaast levert uitvoering van het plan een bijdrage aan de bossenstrategie: de provincie Brabant heeft namelijk als doel om tot 2030 maar liefst 13.000 ha nieuw bos te ontwikkelen. Een opgave die voor het landgoed meerdere kansen biedt, zowel voor het vergroten van de diversiteit van bossen en het versterken van structuren, als het bieden van aantrekkelijke recreatiemogelijkheden.

image-part
image-part

Binnen een stevige ruimtelijke hoofdstructuur van bossen en lanen, met de Aa als ruggengraat, doen we ook voorstellen voor een duurzaam verdienmodel dat past bij de van oudsher bestaande relatie met het dorp. Bijvoorbeeld met nieuwe vormen van biologische landbouw die betekenis heeft voor de inwoners van Beek en Donk, en door ruimte te bieden voor kleinschalige en passende culturele evenementen. Bijzondere aandacht heeft de positie en betekenis van de Zuid-Willemsvaart. Met de aanleg van deze vaart aan het begin van de negentiende eeuw, werd de relatie tussen dorp en landgoed doorsneden. Het herstel van de historische verbindingen wordt gerealiseerd met een aantal erfgoed-inclusieve bruggen, met de voetgangersverbinding over de Zuid-Willemsvaart als cruciale schakel. Dit wordt gecombineerd met het herstel van historische bomenlanen die ook als wandelpaden voor recreanten fungeren, mede mogelijk gemaakt door een bijdrage vanuit de Erfgoeddeal.

Met deze nieuwe verbindingen wordt het landgoed functioneel, visueel en emotioneel weer met het dorp verbonden. De inwoners van het dorp krijgen makkelijker toegang tot het landgoed en het achterliggende buitengebied wat zorgt voor een kwalitatief hoogwaardige woon- en leefomgeving. De inzet op het snelle herstel van de historische verbindingen zorgt voor een vliegwieleffect voor de hele gebiedsontwikkeling.

image-part

We werkten aan het masterplan in opdracht van de landgoedeigenaar, gemeente Laarbeek en waterschap Aa en Maas, in samenspraak met de provincie Noord-Brabant en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Het plan kwam tot stand in een participatief proces met betrokkenheid van belangengroepen en de omgeving.