Cultuurhistorie inspiratie voor natuurontwikkeling en watersystemen in de Langstraat

Lange Lijnen in een Gelaagd Land

De westelijke Langstraat is een gebied met een zeer bewogen ontwikkelingsgeschiedenis en als gevolg daarvan een enorme historische gelaagdheid. Voor de westelijke Langstraat hebben wij het plan Lange Lijnen in een Gelaagd Land gemaakt en het deelproject Knopen aan de Winterdijk.

Locatie

westelijke Langstraat, Noord-Brabant

Opdrachtgever

provincie Noord-Brabant, Staatsbosbeheer en gemeente Waalwijk

Partners

Alterra (cultuurhistorie), Oranjewoud (hydrologie) en ZLTO (landbouwontwikkeling) en MSP (advies)

Oppervlakte

40 ha

Ontwerpjaar

2002-2003

Naast de voorstellen voor het verhogen van de ruimtelijke kwaliteit is een nieuw watersysteem ontworpen. Het huidige watersysteem is sterk versnipperd met een groot aantal peilvakken. Ook treedt plaatselijk verdroging op en zitten landbouw en natuur elkaar nogal in de weg vanwege de sterk versnipperde ruimtelijke verdeling van landbouw- en natuurpercelen in combinatie met de verschillende eisen die ze stellen aan het watersysteem.

image-part

We hebben 3 scenario’s ontwikkeld die gaan over het watersysteem, de verhouding tussen landbouw en natuur, en de verschijningsvorm van de natuur. Vooral het laatste scenario is sterk bepalend voor het ruimtelijk beeld.

Uiteindelijk is een keuze gemaakt voor de toekomstige waterhuishouding en functieverdeling in het gebied. Deze leidt tot een zo natuurlijk mogelijk watersysteem met grote peilbeheerseenheden en een zo natuurlijk mogelijk peilbeheer. De grondwaterstanden worden afgestemd op graslandachtige natuurdoeltypen. Het resultaat is een cultuurlandschap met hoge natuurwaarden en in ruimtelijk opzicht een grote openheid, die aansluit bij de cultuurhistorische waarden.

image-part
image-part

De knopen aan de Winterdijk zijn historische stedenbouwkundige condensatiepunten in het landschap van de Langstraat in Brabant. Knopen aan de Winterdijk zoomt in op een vijftal plekken waar lange lijnen samenkomen. Het ontwerp bestaat uit een vijftal concrete interventies die een impact hebben op een regionale schaal. Onze voorstellen zijn gericht op het herstellen van sommige elementen, het versterken van ‘de knoop’ en voorstellen voor nieuwe functies.

Binnen het verhaal van de knopen is ruimte voor nieuw programma. Havens worden tot leven gewekt, historische gebouwen krijgen een nieuwe functie en nieuwe landgoederen zorgen voor impulsen. In de visie zijn voorstellen opgenomen voor het versterken van de eenheid in de profielen en voor het herstel van delen van vaarten, waardoor de knooppunten goed herkenbaar worden en de historische logica van het landschap wordt hersteld.

Gerelateerde projecten