Strategieontwikkeling Deltaprogramma IJsselmeergebied

Strategieontwikkeling via onderzoek en ontwerp

Het Deltaprogramma heeft als doel Nederland in de komende decennia klimaatbestendig te maken. Het deelprogramma Deltaprogramma IJsselmeergebied (DPIJ) heeft als opdracht een strategie voor het toekomstig peilbeheer van het IJsselmeergebied op te leveren. Een consortium van ons bureau met hydrologen en proces- en communicatiedeskundigen werkte drie jaar aan de strategieontwikkeling in een combinatie van onderzoek en ontwerp. 

Locatie

IJsselmeergebied

Opdrachtgever

Deltaprogramma IJsselmeergebied (DPIJ), onder verantwoordelijkheid van de ministeries van Infrastructuur & Milieu en Economische Zaken

Partners

ORG-ID (proces) en Acacia Water (hydrologie)

Oppervlakte

110.000 ha

Ontwerpjaar

2011-2014

Uitvoering

2014-2100

Daarbij ging het om de volgende vragen:

  1. Hoe blijft de omgeving van het IJsselmeergebied veilig bij een toenemende afvoer van de IJssel en een stijgende zeespiegel?
  2. Hoe blijft er voldoende zoet water beschikbaar voor het voorzieningsgebied van het IJsselmeer?

Een consortium van ons bureau met hydrologen en proces- en communicatiedeskundigen werkte drie jaar aan de strategieontwikkeling in een combinatie van onderzoek en ontwerp. 

image-part

Onze rol was hier die van ontwerpend onderzoeker en strategisch adviseur, die helpt om keuzen te maken, consequenties in beeld brengt en hoofdzaken van bijzaken onderscheidt. Het eerste jaar was gefocust op het ontwikkelen van mogelijke strategieën, het tweede jaar op kansrijke strategieën, en het derde jaar op het ontwikkelen van de voorkeursstrategie.

image-total

Een belangrijke eerste stap was het analyseren en inzichtelijk maken van het watersysteem en de mogelijke keuzen daarin. Om de samenhang tussen peilveranderingen en ruimtelijke opgaven in beeld te brengen, hebben we de zogenaamde ‘peilthermometer’ ontwikkeld. Met dit nieuwe grafische instrument hebben we voor een groot aantal functies bepaald binnen welke marges het waterpeil kan bewegen zonder dat aanvullende maatregelen nodig zijn. Ook maakt dit instrument duidelijk welke opgaven spelen bij een bepaalde peilstijging of –daling.

Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat al bij een geringe peilopzet recreatiestranden kunnen onderlopen en natuurwaarden onder druk komen te staan. Risico’s voor de landbouw ontstaan pas bij een peilverhoging van twintig tot veertig centimeter ten opzichte van het huidige voorjaarspeil. Mede aan de hand van deze peilthermometer kon een adaptieve ontwikkelingsstrategie worden opgesteld. Door op korte termijn een flexibel peilbeheer in te stellen, zijn meer fundamentele keuzes pas over enkele decennia nodig.

image-part
image-total

Om de gevolgen en kansen van de voorkeursstrategie te verkennen en keuzen te onderbouwen, hebben we vervolgens ruimtelijke uitwerkingen gemaakt voor de Friese en de Noord-Hollandse kust. De uitwerking voor de Friese kust geeft een indruk welke kansen er kunnen gaan ontstaan. Centraal hierin staat de ‘zachte zandmotor’, in de vorm van vooroevers en rietlanden op korte afstand van het vasteland. Hierdoor vermindert de golfslag en komt de waterbodem tot rust.

Gerelateerde projecten