Natuurpositieve eiwitteelt

Het Wereldnatuurfonds Nederland (WWF-NL) onderzoekt 'natuurpositieve' landbouw in Nederland. Deze vorm van landbouw draagt bij aan biodiversiteit, sluit aan bij de eiwittransitie en helpt ruimtelijke opgaven in het landelijk gebied op te lossen. Strootman Landschapsarchitecten heeft op basis van de rapportage ‘Natuurpositieve eiwitgewassen’ van het Louis Bolk Instituut (LBI) het geografisch potentieel van vier droog te oogsten vlinderbloemige eiwitgewassen in kaart gebracht: veldbonen, lupine, droogbonen en soja.

De voordelen van deze gewassen zijn veelzijdig. Zo worden bloemzoekende insecten vaak aangetroffen in de bloemen van veldbonen en lupine. Lupine kan fosfaat mobiliseren, wat gunstig is voor akkerbouwvruchtwisseling. Daarnaast dragen alle genoemde eiwitgewassen bij aan stikstofbinding en koolstofopslag in de bodem. De gewasresten worden snel afgebroken door het bodemleven, waardoor nutriënten beschikbaar blijven voor het volggewas. Dit alles draagt bij aan een duurzamer landbouwsysteem met minder uitstoot van lachgas en een verminderde vraag naar kunstmest.

Nederland staat voor complexe ruimtelijke opgaven op het gebied van waterkwaliteit, stikstof, klimaat en biodiversiteit. Eiwitteelt kan hieraan bijdragen. Op nationaal niveau ondersteunt het de eiwittransitie door de vleesconsumptie en stikstofimport te verminderen. Op bedrijfsniveau biedt het boeren een duurzamer perspectief. Daarnaast bevorderen deze gewassen biodiversiteit door voedsel te bieden aan insecten, verbeteren ze de bodemkwaliteit door stikstofbinding en fosfaatmobilisatie, en dragen ze bij aan de reductie van klimaatemissies door een lagere behoefte aan kunstmest.

De ruimtelijke opgaven verschillen per regio. Op sommige plekken zijn water- en bodemkwaliteit de grootste uitdagingen, terwijl elders droogte een probleem vormt. Met behulp van ruimtelijke datasets hebben we de opgaven klimaatmitigatie, bodem- en waterkwaliteit, en biodiversiteitsherstel voor Nederland verbeeld. Hierbij zijn de belangrijkste categorieën binnen het agrarisch areaal geselecteerd, zodat de gebieden met de meeste opgaven zichtbaar worden. De regio’s in Nederland hebben we ingedeeld op basis van geschiktheid per gewas op basis van bodemomstandigheden, grondwaterstand en zuurgraad. Er zijn voorbeeldlandschappen uitgewerkt waarin de teelt van eiwitgewassen een waardevolle plek heeft in het bouwplan en de landschappelijke inrichting.

Uit het onderzoek blijkt dat natuurpositieve eiwitteelt kansrijk is, mits toegepast op geschikte locaties en onder de juiste randvoorwaarden. Het rapport sluit aan op de Nationale Eiwitstrategie en de hieruit voortgekomen Bean Deal, en draagt het bij aan het realiseren van de Bean Deal ambities. Aan het onderzoek is tijdens een werksessie bijgedragen door experts van Agrifirm, LBI, WUR, Foodvalley NL en Eiwitboeren van Nederland (partners van de Bean Deal).

Natuurpositieve eiwitteelt

Gallery